nowrotek zdzisław

Tu otworzysz i możesz pobrać tekst książki:


Ligota nieznana
rok wydania 2019

Zasadniczym celem książki jest próba odtworzenia epizodów z dziejów Ligoty metodą porównania informacji zawartych w 25 mapach geograficznych i topograficznych oraz tych, które pochodzą z historycznych źródeł pisanych. Mapy pozyskano z : Österreichisches Staatsarchiv Wien, Moravskazemskaknihovna Brno
i Arcanum Budapest. Na mapach pojawią się ziemie sprzed prawie 300 i 250 lat. Poznajemy Ligotę, jakiej nigdy wcześniej nie widzieliśmy, pokrytą wodami i lasami, z nieznanymi nazwami stawów i dzielnic. Poprzez analizę map można prześledzić rozwój miejscowości, gospodarkę rolną i stawową, kształtowanie dróg, regulacje rzek, rozwój dzielnic, ewolucję nazw terenowych.

Wstęp
Im dalej w las, tym więcej drzew. Im bardziej zagłębiamy się w historię Ligoty, tym więcej odnajdujemy nieznanych dotąd faktów, odsłaniamy minione wydarzenia, przywołujemy zapomniane postacie i rozumiemy niewyjaśnione dotąd zjawiska.
Powstanie obecnej książki jest rezultatem świadomości, że jeszcze wiele zagadnień w poprzedniej książce Ligota dawnymi laty nie zostało opisanych, a przede wszystkim, że pojawiła się nowa wiedza, nowe fakty i nowe tematy. Pierwsza i zasadnicza część książki jest próbą odtworzenia epizodów z dziejów Ligoty metodą porównania informacji zawartych w 25 mapach geograficznych i topograficznych oraz tych, które pochodzą z historycznych źródeł pisanych. Stało się to możliwe poprzez udostępnienie starych wojskowych map przez austriackie, czeskie i węgierskie instytucje: Österreichisches Staatsarchiv Wien, Moravskazemskaknihovna Brno i Arcanum Budapest. Dzięki upowszechnieniu na jesieni zeszłego, 2018 roku, w internetowej przestrzeni zcyfryzowanych najnowszych opracowań austriackich map zwanych józefińskimi oraz franciszkańskimi, a także przedjózefińską mapę Śląska Austriackiego, badacz przeszłości historycznej został postawiony w zupełnie odmiennej sytuacji, dostał bowiem do ręki bogate źródło wiedzy i nowe narzędzie z ogromem informacji o naszych terenach sprzed dwustu, trzystu i więcej lat. Mapy, które są tu prezentowane, ujrzeć więc mogły światło dzienne w formie książkowej i takie swoimi oczyma zobaczy Czytelnik. Pojawią się przed nami obrazy tych ziem z 1736 i 1763 roku, więc sprzed prawie 300 lat i 250 lat. Poznamy Ligotę, jakiej nigdy wcześniej nie widzieliśmy, całkowicie pokrytą wodami i lasami, z nieznanymi nazwami stawów i dawnych dzielnic. Dzięki szczegółowej analizie map można było prześledzić rozwój miejscowości, m.in. gospodarkę stawową, rolną, kształtowanie się i rozwój dróg, regulacje rzek, rozwój dzielnic, ewolucję nazw terenowych.
Spojrzenie na te niezwykłe mapy można porównać do otwarcia kufra pełnego drogocennych skarbów przeszłości. Przed naszymi oczyma otwiera się bowiem dostęp do wiedzy o części tej krainy sprzed stuleci. Możemy przenieść się w czasie w tamten odległy świat, zobaczyć na mapach zaznaczone miejsca, w których mieszkali nasi przodkowie, ich domy, gospodarstwa, zagrody. Widzimy wieś poprzecinaną drogami i ścieżkami, gęstą siecią potoków i rzek. Wszystko zaś otoczone jest dziesiątkami stawów i potężnymi borami.
Osobny rozdział książki został poświęcony przypomnieniu związanych z Ligotą wybitnych postaci, które zasłużyły się dla rozwoju miejscowości. Zawiera on zwięźle opracowane biogramy tych ludzi. Udało się także w dużym stopniu odtworzyć historię znanego rodu właścicieli podworskiego majątku - Gaschów.
W kolejnym rozdziale Podania i powiastki znalazł się zbiorek ludowych przekazów i legend, opracowany na podstawie relacji starszych mieszkańców wsi. Stanowią one wartościową spuściznę kulturową miejscowości, ponadto fragmenty tekstów ubarwione są stylizacją gwarową bądź żywą gwarą.
Prócz map w książce znajduje się ponad 200 cennych fotografii i skanów dokumentów z okresu lat 1777-1960. W przypadku dokumentów zapisanych ręcznie zostały one przetransponowane na tekst drukowany, a część będących w oryginale w języku niemieckim dodatkowo przetłumaczone.
Książka zawiera szczegółowo udokumentowane źródła informacji, rekonstrukcje wydarzeń i faktów a także mapy, teksty i fotografie. Może zatem służyć jako miarodajne źródło wiedzy historycznej.